WZGÓRZA DĘBOWE Pasmo Wzgórz Dębowych położone jest na wschód od doliny Ślęzy oraz miejscowości Niemcza i rozciąga się południkowo na przestrzeni 10 km, od Sienic po Ruszkowice. Najwyższym szczytem pasma jest Ostra Góra (362 m n.p.m.), położona na południowym krańcu, niedaleko Arboretum Wojsławice. W podziale fizjograficznym wchodzą one w skład Wzgórz Niemczańsko-Strzelińskich. Zanim jednak wyruszymy na wycieczkę warto poświęcić chwilę na poznanie tego po czym będziemy stąpać.
|
||
Wzgórza Dębowe położone są na bloku przedsudeckim, będącym pod względem budowy geologicznej przedłużeniem Sudetów. Na wzgórzach tych przebiega granica pomiędzy dwoma mniejszymi jednostkami geologicznymi: strefą Niemczy i metamorficznym pasmem kamienieckim. Strefa Niemczy, wąska na 5 km i długa na ponad 40 km, zbudowana jest ze zmylonityzowanych gnejsów sowiogórskich i łupków łyszczykowych z wkładkami amfibolitów i z intruzjami granitoidów niemczańskich. Granitoidy niemczańskie, popularnie zwane sjenitami, są najstarszymi w Sudetach skałami magmowymi, związanymi z orogenezą waryscyjską i liczą sobie 340 mln lat. Geolodzy uważają, że masyw Gór Sowich położony na zachód od strefy Niemczy, stanowił jeden z fragmentów mikrokontynetów (terranów) armorykańskich, a pasmo kamienieckie (niemczańsko-kamienieckiego), które budują głównie różnego rodzaju łupki łyszczykowe - kolejny. Terrany te połączyły się w czasie orogenezy waryscyjskiej, a powstanie strefy Niemczy związane jest z przemieszczaniem się mas skalnych na granicy dawnych "kontynentów". Stare skały krystaliczne na Przedgórzy Sudeckim zostały w większości przykryte młodszymi osadami. W miocenie, przed kilkunastoma milionami lat, doszło do depozycji miąższej, nawet na 150 m, serii utworów ilastych, wydobycie których prowadzono w dawnej cegielni w Wilkowie Wielkim. W czasie wynoszenia Sudetów, podczas orogenezy alpejskiej, na przedgórzu dochodziło do osadzania się, wynoszonych z gór przez rzeki, utworów piaszczysto-żwirowych. Ostateczny wygląd Wzgórzom Dębowym nadała epoka lodowcowa. Lodowiec nasuną się tu trzykrotnie: dwa razy podczas zlodowacenia południowopolskiego (730-430 tys. lat) i raz podczas zlodowacenia środkowopolskiego (300-170 tys. lat), pozostawiając piaski i żwiry sandrowe i wodnolodowcowe, gliny zwałowe, a także, żwiry i piaski tarasów rzecznych występujące np. w dolinie Ślęży. W czasie zlodowacenia północnopolskiego (115-11,7 tys. lat) panowały na tych terenach warunki peryglacjane. Z klimatem takim związane jest powstanie najmłodszych utworów plejstoceńskich - rozległych pokryw glin pylastych lessopodobnych. W utworach tych spływająca woda, wykształciła stosunkowo głębokie i mocno urzeźbione zespoły krótkich dolinek. Spotkać je można na południowych stokach Ostrej Góry, a także na zachodnich stokach Wzgórz Dębowych pomiędzy Niemczą a Wilkowem Wielkim. Wyruszmy więc w drogę na szlaki Wzgórz Dębowych i zobaczmy, gdzie możemy uważnie przyjrzeć się różnym rodzajom występujących tu skał: 119 Łom łupków łyszczykowych w Księginicach Wielkich |