Geopark Przedgórze Sudeckie

 

Punkt 11. DROGA BRUKOWANA I GŁAZ NARZUTOWY

Jadąc dalej, za wiaduktem, zmienia się nawierzchnia drogi. Na tym odcinku jest to historyczny bruk kamienny. Do wybrukowania drogi posłużono się miejscowym gnejsem i migmatytem oraz dolnośląskimi granitami.

Warto również zwrócić uwagę na pokaźnych rozmiarów głaz narzutowy, znajdujący się przy drodze. Głaz narzutowy zwany eratykiem lub, narzutniakiem jest fragment skały litej pochodzącej ze Skandynawii. Skały ze Półwyspu Skandynawskiego odgrywają istotną rolę w odtwarzaniu kierunków przesuwania się mas lodu podczas ostatnich zlodowaceń. Formujący się lądolód odrywał fragmenty tamtejszych skał podłoża i przesuwał je wtopione w masy lodu na południe m.in. na tereny dzisiejszej Polski. Po ustąpieniu lodów skały te wraz z innym materiałem lodowcowym zostały osadzone i dziś są świadkami zdarzeń z tamtego okresu.

Eratyki od wieków stanowiły materiał do wznoszenia budowli obronnych, sakralnych, mieszkalnych, gospodarczych oraz utwardzania dróg (tzw. "kocie łby") czy budowy mostów. W wielu punktach ścieżki można zaobserwować wykorzystanie ich przez człowieka (punkt 6B, 9). Obecnie zapanowała moda na głazy narzutowe. Są one zbierane i wykorzystywane przez firmy kamieniarskie i osoby prywatne na pomniki, do budowy fundamentów czy jako ozdoba do ogródków. Wszystko to sprawia, że głazy znikają z naszego krajobrazu. Głazy narzutowe są ważne nie tylko jako obiekty geologiczne i elementy krajobrazu polodowcowego, ale jako siedliska zespołów porostów i mchów, szczególnie z nimi związanych.


Mapa maksymalnego zasięgu lądolodu w plejstocenie z zaznaczonymi obszarami alimentacji i ścieżkami transportu

Podążamy dalej ulicą Lipową dochodząc do ulicy Kośmińskiej, w którą skręcamy w prawo. Możemy jednak przejść się wokół osiedla Kośmin. W tym celu musimy wcześniej z ulicy Lipowej skręcić w ulicę Łąkową. Na końcu ulicy Łąkowej skręcamy w lewo w przedłużenie ulicy Partyzantów. Tam wśród drzew natkniemy się na stary cmentarz

Warto również zwrócić uwagę na pas zalesień i wzgórze na północ do drogi. Znajdują się tamusypiska kamieni zbieranych z okolicznych pól. Wśród kamieni polnych, migmatytów i amfibolitów znaleźć moźna ładne kawałki pegmatytów wśród których są często ładneozdobne minerały. Są to framenty tych samych pegmatytów, ktore występują w kamieniołomie "Piława Górna" (punkt 7A), jednak do kamieniołomu dostęp jest ograniczony, a tu latwiej poszukać "skarbów ziemi".